Grijze zandbij en zijn “koekoek”
Het was mijn bedoeling een vervolg te schrijven op het log over de Grijze zandbij op de Merskenheide, klik hier. In dat log gaf ik aan dat deze soort soms helemaal geel gekleurd is, veroorzaakt door het stuifmeel van de wilg. Een maand lang lukte het echter niet goed deze soort voor de lens te krijgen. Maar eenmaal ………., deze keer dan wel. Het was er slechts eentje die zich liet zien, zo ongeveer de “laatste de mohikanen”. Aan z’n poten inderdaad veel geel stuifmeel. Z’n borst- en rughaar was nog wel grijs. Een teken dat hij of nog niet zo lang vloog of dat het bijna afgelopen is met het stuifmeel van de wilg. Het laatste zal wel de oorzaak zijn denk ik.
Grijze zandbij
Als fotograaf moet je goed opletten, de zandbij komt aanvliegen, zoekt z’n hol op, duikt naar binnen
Grijze zandbij
en komt onverwacht weer naar buiten om direct weer weg te vliegen. Je moet er dus snel bij zijn.
Grijze zandbij
Tegelijkertijd waren er veel meer exemplaren van een andere soort actief. Het was de Roodharige wespbij, de koekoeksbij van de Grijze zandbij. Een koekoeksbij omdat hij gebruik maakt van de nesten van de zandbij. In die nesten legt hij zijn eieren en de daaruit komende larven smikkelen de stuifmeel van de zandbijen op of desnoods diens larven als het zo uitkomt. Net zoals de gewone Koekoek andere vogels bedriegt door zijn eieren in andermans nest te leggen, zo doet een koekoeksbij dat dus ook.
Roodharige wespbij
Erg vriendelijk zijn deze Roodharige wespbijen dus niet. Dat bleek ook wel toen hij recht in de lens keek, z’n scherpe kaken kwamen duidelijk in beeld.
Roodharige wespbij
De Grijze zandbij en de Roodharige wespbij, ze zijn nog even te bewonderen. Binnenkort verdwijnen ze en dan zijn we voor een volgend jaar weer afhankelijk van wat ze in de afgelopen maand in die onderaardse nesten hebben opgeborgen.
Grijze zandbij
De Grijze zandbij is volgens de literatuur vrij zeldzaam, maar overigens niet bedreigd. Op de Merskenheide is deze bijensoort echter bepaaldelijk niet zeldzaam. Het lijkt wel alsof er elk jaar meer kolonies komen.
Grijze zandbij
Hun borststuk is grijs behaard, het achterlijf bijna niet, waardoor het zwart glanzend lijkt.
Grijze zandbij
Een foto maken vaak valt niet mee. Ze hebben ondergrondse nesten, met een gang die wel een halve meter de grond in kan lopen. Daarin worden voedselvoorraden aangelegd voor de nieuwe generatie, hoofdzakelijk bestaande uit stuifmeel van wilgen. Ze komen aanvliegen, zoeken meestal al vliegend hun eigen nestgang op en verdwijnen binnen de kortste keren in het gat in de grond. De ingangen zijn eenvoudig te vinden, daarbij ligt altijd een hoopje los zand.
Grijze zandbij
De wilgen bloeien vroeg in het seizoen, dus deze bijen zijn ook altijd vroeg. Precies op elkaar afgestemd, het zit allemaal weer mooi in elkaar.
Grijze zandbij
De mannetjes, hoe zou het ook anders zijn, hebben een grote grijze snor.
wilgenkatjes
Na verloop van tijd lijken ze niet meer op de eerste zandbijen, maar zijn ze soms compleet geel gekleurd, helemaal volgeplakt met het stuifmeel van de wilg. Heel lang zijn ze ook niet te bewonderen. Als het is afgelopen met de bloei van de wilgen verdwijnt ook deze vroege voorjaarssoort.
Grijze zandbij
Tijdens de wandeling over de Merskenheide kon ik al van afstand zien dat de Grijze zandbijen ook weer actief zijn. De kleine “molshoopjes” lagen op het wandelpad en daarboven zweefden tientallen zandbijen. Ze zijn er altijd vroeg bij in het voorjaar want ze zijn van het stuifmeel de Wilg afhankelijk. Een gespecialiseerde zandbij dus. Zo te zien hadden de vrouwtjes de nestgangen klaar want een groot deel van de groep hield zich met de voortplanting bezig.
Grijze zandbijen
Dubbeldekkers, met z’n drieën, vijven, zelfs een keer met z’n zessen. Dat is één grote kluwen van bijen en daar is nauwelijks nog een foto van te maken.
Grijze zandbijen
Een enkeling was nog niet zover en nog driftig bezig een gang in de grond te graven. Die nestgangen zijn tussen de 25 en 50 centimeter lang (diep).
Grijze zandbij
Dan gaan ze onverstoord door, de pootjes harken het zand naar achteren en de kop verdwijnt steeds dieper in de grond.
Grijze zandbij
Straks, als alles klaar is gaan ze stuifmeel van die Wilgen ophalen en brengen dat diep onder de grond in de nesten. Je kunt nu nog zien dat het Grijze zandbijen zijn. Als ze eenmaal in het stuifmeeltransport zitten zijn ze meer geel dan grijs. Tegen die tijd hoop ik er weer te zijn.
GEERT SINES 
Recente reacties