Natuurfotografie, Streekgeschiedenis, Genealogie

Posts tagged “VOC opvarenden

VOC-perikelen (2)

Dit is een vervolg op een eerdere publicatie betreffende jongemannen die de stoute schoenen aan trokken en met de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) op pad gingen. Beter gezegd, het water op gingen, richting Azië. Ze monsterden aan in Amsterdam, Enkhuizen, Texel of Vlissingen. De reis ging altijd via Kaap De Goede Hoop. In het Nationaal archief zijn de namen van de mannen van de VOC bewaard gebleven. Ook de namen van de (jonge)mannen uit deze omgeving. Ze zijn te vinden in het VOC-archief. De registratie is niet altijd heel precies. Plaatsnamen werden verkeerd genoteerd, namen werden verkeerd genoteerd, vaak werd klakkeloos opgeschreven wat men hoorde. Als iemand niet duidelijk sprak vindt je dat vaak in de aantekeningen terug in de vorm van een verkeerde spelling. De meeste jongens (mannen) kregen een lagere functie, zoals matroos of lichtmatroos, soms soldaat of bosschieter. Deze keer de gelukszoekers uit een aantal andere dorpen uit de Friese Wouden. De site van de VOC-opvarenden geeft veel meer informatie over de enkele personen, hieronder slechts een uittreksel.

Naam Herkomst In dienst Uit dienst Bijzonderheden
Otho Barentsz de Vries Rottevalen 03-05-1724 1730 gerepatrieerd
Andreas Eelses Rottevalle 14-05-1721 1727 gerepatrieerd
Jelle Jans Rottevalle 07-11-1726 07-05-1729 overleden in Azië
Oene Gosis Rottevalle 11-05-1751 1775 gerepatrieerd
Hendrik Lubbers Rotteval 12-07-1756 1760 gerepatrieerd
Hendrik Libbers Rotteval 09-12-1762 1765 gerepatrieerd
Douwe Gerrits Rotteval 12-12-1761 1764 gerepatrieerd
Jacob Pietersz Rotteval 02-01-1776 12-05-1776 overleden op Kaap de Goede Hoop
Sibbele Andries Rotteval 15-04-1762 13-08-1764 overleden in Azië
Sietse Andries Rotteveel 01-10-1770 1772 gerepatrieerd
Leffert Carstens Rotteval 10-01-1770 12-02-1771 overleden aan boord van de Pallas
Jensse Mines Rottevall 12-01-1765 1767 gerepatrieerd
Jochem Mennes Rotteval 10-01-1768 1771 gerepatrieerd
Tamme Etses Rotteval 15-09-1774 18-08-1775 overleden in Europa
Rinse Hendriks Venstra Rotteval 23-05-1785 02-09-1786 overleden in Beverwijk
Jan Semennes Rotteval 24-11-1767 12-06-1768 overleden aan boord van de Bovenkerker Polder
Maarten Roelofs Rottevae 08-07-1793 30-06-1796 vermist in Azië
Albert Ottes Rotteval 08-10-1788 1790 gerepatrieerd
Albert Ottes Rotteval 24-11-1792 12-12-1793 overleden in Azië
Wopke Hennes de Boer Rotteval 13-04-1790 10-05-1796 weggelopen in Siam
Jilmer Harms Rotteval 23-10-1789 1791 vermist in Azië
Bauke Sijbrandus Huijsinge Augustinussik 21-01-1734 12-02-1753 overleden in Azië
Johannes Ottes Augustinusga 22-01-1734 1738 gerepatrieerd
Johannes Ottens Augustinusga 26-09-1740 12-01-1747 overleden in Azië
Willem Willemsen Augustinus 15-01-1793 1793 absent bij afvaart
Ouke Fredriksz Augustijn 01-12-1765 21-12-1768 overleden in Azië
Zijje Christoffelsz Augustinga 11-09-1772 28-05-1780 overleden in Azië
Teeke Sipkes Augustienslaa 24-10-1737 04-08-1746 overleden in Azië
Elko Haarsma Augustinusga 27-10-1740 1748 gerepatrieerd
Volkert Wilt Augustinus in vriesland 30-04-1776 20-11-1767 overleden in Azië
Oest Boddes Augustinusga in vriesland 29-11-1792 17-08-1793 gelicht in Azië (gelicht=van boord gehaald door buitenlandse autoriteit)
Jensse Jager August steenscha 25-10-1765 23-07-1766 overleden in Azië
Andries Mattiok Augustien 07-01-1747 1755 gerepatrieerd
Harmanus Klasis Augustiense 30-12-1757 28-05-1758 overleden op Kaap de Goede Hoop
Gerben Oliensoman Augustinschen 01-11-1770 15-01-1771 overleden aan boord van Lands Welvaren
Sietje Fokkes Augustienga 21-09-1767 15-05-1768 overleden in Azië
Sjourt Wilts Augustinsga 06-05-1769 1772 gerepatrieerd
Cornelis Sjoerds Buijtenpost 02-07-1773 25-01-1774 overleden aan boord van de Lam
Jacobus Jurks Laverman Buijtenpost 14-11-1763 25-06-1764 overleden in Azië
Oege Kempes Drogeham 29-03-1761 14-07-1762 overleden in Azië
Wouter Claas Droogeham 17-12-1764 18-06-1765 overleden aan boord van De Drie Papegaaien
Geert Harmens Spameer =Suameer? 13-03-1763 24-06-1765 overleden in Azië
Focke Witse Twijssen in vriesland =Twijzel? 20-05-1745 26-09-1745 overleden aan boord van de Rijnhuizen, begunstigde is vrouw Jinke Romkes

Vooral de herkomst uit het Friese Augustinusga is in een aantal gevallen niet helemaal duidelijk. De man met de hoogste functie in bovengenoemd rijtje was Elko Haarsma, die onderkoopman was. Focke Witse was ondertimmerman.

Daar gingen ze dan, allemaal via Kaap De Goede Hoop, tenzij ze van tevoren al waren overleden. Van de bovengenoemde 43 (42) personen kwam zeker de helft nooit weer thuis.

Onbekende schilder

Advertentie

VOC-perikelen

Je moest wel durf hebben om alles en iedereen te verlaten en je aan te melden bij de VOC. Toch deden een aantal jongemannen uit deze omgeving dat. Wat het de zucht naar avontuur of was er geen ander werk te krijgen? In het Nationaal archief zijn de namen van de mannen van de VOC bewaard gebleven. Ook de namen van de (jonge)mannen uit deze omgeving. Ze zijn te vinden in het VOC-archief. De registratie is niet altijd heel precies. Het heeft me nogal wat moeite gekost om een selectie van de plaatsen van herkomst te maken omdat die plaatsnamen vaak “verhaspeld” werden. Bij sommige plaatsnamen heb ik nog wel twijfels. De meeste jongens (mannen) kregen een lagere functie, zoals matroos of lichtmatroos, soms soldaat of bosschieter. Slechts één, Doornbosch, een predikantszoon, werd assistent. Ze moesten zich melden in Amsterdam, Enkhuizen, Texel, soms Vlissingen. Vandaar uit gingen ze naar Azië.

Naam Herkomst In dienst Uit dienst Bijzonderheden
Hans Jacobs Oreterp 27-01-1761 00-00-1762 gerepatrieerd
Hans Jacobs Ureterp 31-10-1762 00-00-1764 gerepatrieerd
Harke Gooitsens Oerdorp 22-01-1702 04-02-1704 overleden in Azië, begunstigde is vader Gooijtjen Jans
Jan Hendriks Wardorp 03-06-1740 09-05-1741 overleden aan boord van de Westerbeek
Gerbrand Harmens Oerdorp 14-11-1745 30-04-1746 overleden aan boord van de Lekkerkerk.
Minne Jans Oordorp 11-02-1754 29-08-1755 overleden in Azië
Sint Jans Oertdorp 07-03-1743 26-05-1743 overleden aan boord van de Weltevreden
Mensen Wopsen Oertdorp 10-11-1746 00-00-1747 gerepatrieerd
Hendrik Marcus Oersooij 30-12-1771 28-10-1772 overleden in Azië
Jan Barentsz Kort Oritenip bij Dragten 01-01-1738 06-03-1738 overleden aan boord van de Vis
Thijs Albertsz Zurgerswout 15-06-1724 15-03-1725 overleden in Azië
Popke Jans Zingerswalde 12-09-1762 21-01-1763 overleden aan boord van de Drie Papegaaien
Fredrik Hermans Alterterp 20-01-1745 30-11-1746 vermist in Azië
Jurriaan Hendrik Vernikon Olderdorp 12-07-1756 30-11-1759 weggelopen in Azië
Pieter Heringkla Otterdorp 27-10-1774 11-07-1775 overleden aan boord van de Aschat
Jan Hendriks Bakkeveen 23-02-1770 18-11-1771 vermist in Azië
Anne Luitjens Bakkeveen 05-12-1774 18-01-1775 overleden aan boord van de Abbekerk
Marten Heddes Bakkeveen 29-12-1769 23-10-1770 overleden in Azie
Gosse Sierds Bakkeveen 23-10-1753 30-05-1755 overleden in Azie
Kornelis Jans Kort Duurswoud 26-09-1740 07-07-1742 overleden in Azie
Petrus Eppo Doornbosch Wijnjeterp 29-09-1784

00-00-1787

gerepatrieerd

Er zullen wellicht meer jongemannen zijn geweest uit deze omgeving die de grote reis ondernamen. Mogelijk zijn nog niet alle aktes ingevoerd in de database. Ouders en andere familieleden zullen het vertrek wel met grote bezorgdheid hebben aangezien. Want van al deze jongens kwam bijna niemand weer terug, de meesten overleden onderweg of in Azië. Slechts Hans Jacobs maakte twee reizen en hij kwam ook beide keren weer terug. Minse Wopkes kwam na één reis ook terug. Eentje liep weg in Azië en ook de assistent Doornbosch kwam terug. Je moest er inderdaad wel wat voor over hebben om op zo’n schip te stappen.

De VOC in Azië

De VOC zal in deze omgeving niet zo’n beste naam hebben gehad, je moest maar afwachten of het allemaal wel goed kwam. Later meer over andere dorpen uit de Friese wouden.