Rondom thuis
‘k Heb het me zelf maar wat gemakkelijk gemaakt in de afgelopen week en ben eens gaan letten wat er zoal rondom huis vliegt. Waar vooral veel van zijn is van de langpootmug, het insect is momenteel overal, zelfs op de rolgordijnen zie je af en toe een schaduw verschijnen.
langpootmug
Er zijn nogal veel soorten van dit insect. Wat er momenteel vooral vliegt is de grijsbruine soort, algemeen bekend, met een “kroontjespen” aan het uiteinde van z’n achterlijf. Naar alle waarschijnlijkheid is het de Weidelangpootmug, gevreesd omdat er emelten uit hun eieren groeien, welke emelten grasperken kunnen vernielen. Bij mij hebben ze overigens niet veel meer te zoeken, ik heb alleen nog hier en daar wat gras tussen tegels.
langpootmug (detail)
Een beetje saai gekleurd dus. Er zijn spannender gekleurde soorten, zoals onderstaande, duidelijk een mannetje met die geveerde antennes op z’n kop. Deze foto is van eerder in het seizoen. Het is waarschijnlijk de Tipula lunata.
langpootmug
’t Heb dit voorjaar zaad geplant van wilde bloemen die vlinders zouden moeten aantrekken. Helaas …., het project is mislukt, een zomer lang hebben de plantjes wat staan pieteren en nu het herfst wordt bloeien ze ineens. Voor het aantrekken van vlinders zal het nauwelijks nog helpen denk ik. Wel zijn er wat minuscule vliegjes die er waarschijnlijk blij mee zijn.
bloemetje met vliegje
Dat brengt me bij de opvallendste vondst in m’n tuin in de afgelopen week. Een aantal piepkleine vliegjes, formaatje fruitvlieg en dan iets kleiner, met bijna glazige poten.
vliegje
Het is waarschijnlijk een Halmvlieg, maar het kan ook een Grasvlieg zijn, en soms worden beide namen ook door elkaar gebruikt. Hij zag er stoer uit met die zwarte vlekken op z’n gele rug, een beetje mimicry misschien, zoiets als “blijf van de af, ik ben gevaarlijk”. Ze schijnen trouwens behoorlijk voor overlast te kunnen zorgen.
Halmvlieg / Grasvlieg
Heel erg slim zijn ze niet, want de meesten waren rechtstreeks in het web van een kaardertje terecht gekomen. Deze was er ook niet ver vandaan, het web was gevaarlijk dichtbij. Ach ja …. natuur thuis, ook daar is altijd wel iets te zien.
Kijk eens in …. (2)
Tijdens een wandeling zie je momenteel nog wel allerlei wantsen. Ze houden het lang vol, dat wandelen. Terwijl de andere dieren zo langzamerhand een beschut plekje gaan zoeken. Eén van die “ontmoetingen” was met een nimf van een Groene stinkwants (Palomena prasina).
Groene stinkwants nimf
Wel zo ongeveer het laatste stadium voordat het volwassen imago tevoorschijn komt. Deze moet nog opschieten want het volwassen imago moet voor de winter ook nog weer bruin worden. We hebben elkaar een poosje staan aankijken.
Groene stinkwants nimf
Opnieuw ruiste het “Kijk eens in …..” in mijn hoofd. Ook hier facetogen, echter in grove uitvoering, zijn beeld zal wel wat blokkerig zijn.
Groene stinkwants nimf (detail)
Groen met een rood accent was ook datgene wat bij me opkwam.
Langpootmug
Hetzelfde, een rood accent, geldt ook voor de foto van z’n buurman, die ik overigens niet in de ogen heb gekeken. Een Langpootmug (Tipula paludosa). Hier zorgt de bes van de Vuilboom (Spork) voor het rode accent. Dit is er nog zo eentje die zich momenteel goed laat zien. Het meest opvallend aan deze mug is de “kroontjespen” aan z’n achterlijf.
Schoonschrift
Tijdens mijn vroegere speurtochten naar voorouders uit de kop van Overijssel viel me de inhoud van het doopboek van de Gereformeerde (nu Ned. Herv.) kerk van Oldemarkt op. In de meeste doopboeken zijn de namen en data er maar wat in gekliederd. Die van Oldemarkt staat tussen ongeveer 1750 en 1790 vol met schoonschrift. Blijkbaar had men daar de schoolmeesters belast met het bijhouden van het doopboek. Het is waarschijnlijk de schoolmeester Gerhardus Makkinga die de eerste jaren voor zijn rekening nam. Dat denk ik omdat hij zeer uitvoerig de doop van zijn zoon beschrijft. Zo uitgebreid is hij anders (bijna) nooit.
“geboren 7 ——— gedoopt 11 februari 1759 in de Catechisatie de zoon van de schoolmeester Gerhardus Makkinga en Hendrina van der Licht en ten dope gepraesenteert door zijn tante Ida Christina van der Licht namens desselvs peete de Heer Cornelis Joan van der Licht I.U.Dr. te Deventer en is genaamd Cornelis Joan van der Licht.”
Geen Makkinga dus als achternaam voor het kind maar Van der Licht.
schoonschrift doopboek Oldemarkt
Op 28 juni 1762 kwam er controle vanuit de classis en dat werd ook nauwkeurig genoteerd. Het begin een beetje op kalligrafie te lijken.
schoonschrift doopboek Oldemarkt
Of het nu Makkinga was of zijn opvolger, ook schoolmeester, Jan Pauw, dat weet ik zo snel niet, maar later werden de data en namen in een soort van Gotisch lettertype opgeschreven. We kijken er nu een beetje vreemd tegen aan, maar het was hetzelfde lettertype waarin de Bijbel in die tijd ook werd gedrukt.
schoonschrift doopboek Oldemarkt
In het jaar 1781 werden er twaalf kinderen in Oldemarkt gedoopt en ook de bijzonderheid dat de bejaarde Bastiaan Wichers vanaf Mennonieten was overgekomen. De hoofdletters werden zelfs versierd.
schoonschrift doopboek Oldemarkt
In 1791 droeg de toenmalige schrijver Jan Pauw het doopboek over aan de Ridderschap etc. van Overijssel. Er werd daarna een nieuw boek aangelegd. Pauw kreeg niet weer de opdracht of had geen zin meer. Direct daarna zijn de namen en data er weer in “gekliederd”. Het schoonschrift levert wel hele mooie doopboeken op, een lust om doorheen te bladeren.
schoonschrift doopboek Oldemarkt
Schoonschrift, wordt het nog geleerd? Denkelijk niet meer. Een typediploma is belangrijker. Wie schrijft er tegenwoordig nog met een vulpen? In mijn tijd was schrijven nog een vak op de lagere school. Met de kroontjespen netjes tussen de drie lijntjes schrijven en alles vloeiend aan elkaar. Het is nog steeds mijn manier van schrijven, jong geleerd, oud gedaan.
GEERT SINES 
Recente reacties