Een drieling in drie dagen
Jan Braam was in 1835 geboren in Windeweer als zoon van de landbouwer, later koopman, Abraham Braam en diens echtgenote Trijntje Zelling. Jan werd zeeman, buitenvaarder, dat wil zeggen dat hij buitengaats voer. In 1865 trouwde hij in Wildervank met Jantje Baas, geboren in 1842 in Gasselternijveen als dochter van Nanne Baas en Willemina Woltmeijer. Ook na zijn huwelijk bleef Jan niet thuis wonen maar vertrok weer buitengaats. Willemina bleef achter in Wildervank (Stadskanaal) en later in Musselkanaaal en zal daar mogelijk een winkel hebben gedreven.
Er werden een aantal kinderen uit het huwelijk geboren. Abraham in 1866, Nanne in 1868, Jan Hendrik in 1872 en Willemina in 1874. Zoon Jan Hendrik was moeilijk terug te vinden, in de index van de Groninger Archieven staat hij vermeld met de achternaam Mees. Dat was echter de achternaam van de arts Lodewijk Adriaan Alting Mees, die bij de bevalling had geassisteerd. Het waren bij deze eerste vier kinderen steeds de artsen die geboorteaangifte deden, in elke akte staat aangegeven dat vader Jan Braam zeeman was en op het moment van de bevalling absent.
Daarna is Jan Braam een bepaalde periode niet meer zeevarend geweest want in 1876 kwam hij zelf aangifte doen van de geboorte van zijn kinderen. Hij wordt dan vermeld als koopman. Op 19 september 1876 kwam Jan aangifte doen van de geboorte van twee kinderen, Jacob en Trijntje, allebei geboren op 18 september van dat jaar. Op 23 september stond hij echter weer in het gemeentehuis van Onstwedde om aangifte te doen van een derde kind, Eildert, geboren op 15 september van dat jaar. Een drieling die met een tussenpoos van drie dagen was geboren. Jan Braam had verzuimd het eerstgeboren kind van de drieling, Eildert, aan te geven en kreeg de instanties achter zich aan. Hij dreigde voor het gerecht te worden gesleept. De Officier van justitie had echter begrip voor de verwarring van Jan en liet hij bij een waarschuwing. Dit mocht niet weer gebeuren.
Op zich kan ik me wel iets bij de verwarring van Jan voorstellen. Bij de geboorte van zijn oudste vier kinderen was hij niet aanwezig geweest en hadden de artsen aangifte gedaan. Het was de eerste keer dat hij in de buurt was toen zijn kinderen werden geboren. Eerst een zoon en drie dagen later nog een zoon en een dochter.
Een en ander werd door de media opgepikt en het verhaal verscheen in Het Nieuws van den Dag.
De drieling Braam Baas
Ik vraag me overigens wel af of de beide laatste kinderen van de drieling wel werkelijk op 18 september zijn geboren. Jan zal heus ook wel geweten hebben dat hij aangifte moest doen binnen twee keer 24 uur en anders zal hem dat wel zijn verteld. Er werd vroeger ook wel eens “gesmokkeld” met een geboortedatum, vooral als de vader van huis was. Mogelijk zijn alle drie kinderen toch wel op de 15e geboren, was Jan wat te laat met de aangifte en heeft hij er de 18e van gemaakt, zodat hij op de 19e nog wel op tijd was. Daarbij vergat hij dan wel een kind aan te geven. Er werd vroeger wel eens eentje gedronken ter gelegenheid van een geboorte.
Als de data 15 en 18 september echter wel kloppen dan moet de geboorte van de drieling een medisch drama zijn geweest. Het is geen wonder dat Jan daardoor in de war was. Omdat bij de geboorte van de oudste kinderen steeds een arts aanwezig was zal dat misschien bij de drieling ook wel het geval zijn geweest, het staat echter niet vermeld. Lodewijk Adriaan Alting Mees, die bij de meeste eerdere bevallingen aanwezig was geldt als een gerenommeerd gynaecoloog. Bij de geboorte van de jongste tweeling in 1880 was Geessien Panman degene die de aangifte deed, zij was bij die bevalling aanwezig en de vader was weer afwezig.
De drieling heeft slechts kort geleefd. Trijntje werd slechts zes dagen oud, Eildert 20 dagen en Jacob 31 dagen.
In 1880 schonk Jantje Baas vervolgens het leven aan een tweeling, Harm en Hendrik. Ook deze beide jongens werden slechts zes en drie dagen oud. Jantje overleed in 1899 in Musselkanaal en Jan in 1905 in zijn schip liggend in Windeweer.
De vier oudste kinderen van Jan Braam en Jantje Baas werden wel volwassen en woonden later allemaal in de stad Groningen. Alleen dochter Willemina trouwde (1910 Zwolle), met de schipper Jochum Bosma (1870-1945) afkomstig uit Leeuwarden. Toen ze overleed in 1953 plaatsten haar broers Nanne en Jan Hendrik een overlijdensadvertentie in het Nieuwsblad van het Noorden. Jochum en Willemina lieten geen kinderen na. Toen in 1957 de zoon Nanne als laatste van het gezin overleed kwam er een einde aan het geslacht van Jan Braam en Jantje Baas. Een opmerkelijk gezin met een bijna vergeten drama.
GEERT SINES 
Recente reacties