Grijze zandbij en zijn “koekoek”
Het was mijn bedoeling een vervolg te schrijven op het log over de Grijze zandbij op de Merskenheide, klik hier. In dat log gaf ik aan dat deze soort soms helemaal geel gekleurd is, veroorzaakt door het stuifmeel van de wilg. Een maand lang lukte het echter niet goed deze soort voor de lens te krijgen. Maar eenmaal ………., deze keer dan wel. Het was er slechts eentje die zich liet zien, zo ongeveer de “laatste de mohikanen”. Aan z’n poten inderdaad veel geel stuifmeel. Z’n borst- en rughaar was nog wel grijs. Een teken dat hij of nog niet zo lang vloog of dat het bijna afgelopen is met het stuifmeel van de wilg. Het laatste zal wel de oorzaak zijn denk ik.
Grijze zandbij
Als fotograaf moet je goed opletten, de zandbij komt aanvliegen, zoekt z’n hol op, duikt naar binnen
Grijze zandbij
en komt onverwacht weer naar buiten om direct weer weg te vliegen. Je moet er dus snel bij zijn.
Grijze zandbij
Tegelijkertijd waren er veel meer exemplaren van een andere soort actief. Het was de Roodharige wespbij, de koekoeksbij van de Grijze zandbij. Een koekoeksbij omdat hij gebruik maakt van de nesten van de zandbij. In die nesten legt hij zijn eieren en de daaruit komende larven smikkelen de stuifmeel van de zandbijen op of desnoods diens larven als het zo uitkomt. Net zoals de gewone Koekoek andere vogels bedriegt door zijn eieren in andermans nest te leggen, zo doet een koekoeksbij dat dus ook.
Roodharige wespbij
Erg vriendelijk zijn deze Roodharige wespbijen dus niet. Dat bleek ook wel toen hij recht in de lens keek, z’n scherpe kaken kwamen duidelijk in beeld.
Roodharige wespbij
De Grijze zandbij en de Roodharige wespbij, ze zijn nog even te bewonderen. Binnenkort verdwijnen ze en dan zijn we voor een volgend jaar weer afhankelijk van wat ze in de afgelopen maand in die onderaardse nesten hebben opgeborgen.
Grijze zandbij
De Grijze zandbij is volgens de literatuur vrij zeldzaam, maar overigens niet bedreigd. Op de Merskenheide is deze bijensoort echter bepaaldelijk niet zeldzaam. Het lijkt wel alsof er elk jaar meer kolonies komen.
Grijze zandbij
Hun borststuk is grijs behaard, het achterlijf bijna niet, waardoor het zwart glanzend lijkt.
Grijze zandbij
Een foto maken vaak valt niet mee. Ze hebben ondergrondse nesten, met een gang die wel een halve meter de grond in kan lopen. Daarin worden voedselvoorraden aangelegd voor de nieuwe generatie, hoofdzakelijk bestaande uit stuifmeel van wilgen. Ze komen aanvliegen, zoeken meestal al vliegend hun eigen nestgang op en verdwijnen binnen de kortste keren in het gat in de grond. De ingangen zijn eenvoudig te vinden, daarbij ligt altijd een hoopje los zand.
Grijze zandbij
De wilgen bloeien vroeg in het seizoen, dus deze bijen zijn ook altijd vroeg. Precies op elkaar afgestemd, het zit allemaal weer mooi in elkaar.
Grijze zandbij
De mannetjes, hoe zou het ook anders zijn, hebben een grote grijze snor.
wilgenkatjes
Na verloop van tijd lijken ze niet meer op de eerste zandbijen, maar zijn ze soms compleet geel gekleurd, helemaal volgeplakt met het stuifmeel van de wilg. Heel lang zijn ze ook niet te bewonderen. Als het is afgelopen met de bloei van de wilgen verdwijnt ook deze vroege voorjaarssoort.
Bijna te laat
Het was zo eenvoudig een paar week geleden om op te schrijven dat ik hoopte er ook weer te zijn als de Grijze zandbijen beladen waren met stuifmeel. Toen ik zover was leek het wel alsof er geen enkele zandbij meer te vinden was op de Merskenheide. Met moeite kon ik nog eentje vinden, wat mij betreft de laatste dit seizoen. Ofwel, ik was bijna te laat. Was hij eerst nog helemaal grijs behaard, nu was hij inderdaad overladen met stuifmeel. Bovendien leekt het of hij dikker geworden was in de loop van de weken. Hij probeerde maar in dat gat in de grond te komen maar het lukte niet. Voortdurend zat hij met z’n kop in het hol te wroeten.
Grijze zandbij
Even, heel even trok hij z’n kop op. Op dat moment kwam er een andere zandbij uit het hol gekropen. Die was dus de reden dat deze er niet in kon. Ze zullen wel aan het duwen zijn geweest met de koppen tegen elkaar. Echte stijfkoppen zogezegd die niet voor elkaar onder wilden doen. Die tweede kreeg ik net niet op de foto, ik was te laat. Toen verdween ook mijn “laatste” zandbij vliegensvlug onder de grond. Tot volgend jaar maar weer.
Grijze zandbij
Er zweefde ook nog een Roodharige wespbij rond de gaten in de grond. Dit is de “koekoeksbij” van de Grijze zandbij, hij maakt misbruik van de nijvere zandbijen door zijn eieren in hetzelfde hol te leggen. Een makkelijke manier om niet zelf voor je nakroost te hoeven zorgen. Het was moeilijk om deze vast te leggen, hij was voortdurend in beweging, je kunt het nog zien aan z’n onscherpe vleugels.
Roodharige wespbij
Daarna was ik wel even toe aan een insect dat wel wilde stil zitten. Die vond ik in een Goudvlieg, ook wel Keizervlieg genoemd. Groen glanzend. Je kunt ze beter niet op je bord hebben, want echt hygiënisch zijn ze niet. Als je kliko te lang staat en gaat ruiken zijn ze er ook als de kippen bij.
Goudvlieg - Keizervlieg
Qua kleur heeft hij echter wel iets.
Goudvlieg - Keizervlieg
Als je hem van dichtbij bekijkt blijkt dat hij zelfs haar op z’n ogen heeft. Ach …, die Keizervlieg was dichtbij. Het ging vandaag om die Grijze zandbij. Bijna de laatste, ik had niet een paar dagen langer moeten wachten.
GEERT SINES 
Recente reacties